Podatek cukrowy zmniejsza sprzedaż napojów, wpływy do budżetu mogą być niższe od oczekiwanych
Słowacki rynek napojów doświadcza znaczących zmian w związku z wprowadzeniem podatku od napojów słodzonych. Analizujemy, jak nowa regulacja wpływa na konsumentów i producentów oraz jakie są rzeczywiste skutki fiskalne tej decyzji.
Wprowadzenie podatku od napojów słodzonych na Słowacji
Na początku 2024 roku słowacki rząd wprowadził długo dyskutowany podatek od napojów słodzonych i syropów. Ta decyzja, będąca częścią szerszej strategii konsolidacji fiskalnej, spowodowała drastyczny wzrost cen napojów bezalkoholowych. Konsumenci muszą teraz płacić od 30 do nawet 50 procent więcej za napoje gazowane, podczas gdy ceny syropów i koncentratów w niektórych przypadkach uległy podwojeniu.
Prognozy kontra rzeczywistość na słowackim rynku napojów
Ministerstwo Finansów Słowacji, kierowane przez Ladislava Kamenickiego, przedstawiło optymistyczne prognozy dotyczące wpływów z nowego podatku. Początkowo zakładano generowanie około 70 milionów euro w pierwszym roku, z perspektywą wzrostu do 90 milionów euro w kolejnych latach. W prognozach uwzględniono jedynie 5-procentowy spadek sprzedaży napojów słodzonych.
Rzeczywistość okazała się jednak znacząco różna od przewidywań. Według Słowackiego Stowarzyszenia Napojów Bezalkoholowych i Wód Mineralnych (AVNM), reprezentującego takie marki jak Coca-Cola, Kofola, Mattoni czy Red Bull, spadek sprzedaży jest znacznie większy niż zakładano.
Wpływ podatku od napojów słodzonych na rynek i konsumentów
Aktualne dane wskazują na spadek sprzedaży w sektorze napojów bezalkoholowych między 15 a 25 procent. Co więcej, jak zauważa Lucia Morvai, dyrektor AVNM, rzeczywisty spadek mógłby być jeszcze większy, gdyby nie wyprzedaż zapasów z 2024 roku po starych cenach przez sieci handlowe.
Szczególnie niepokojący jest fakt, że największe spadki dotyczą napojów w większych opakowaniach (1,5-2 litry), które są zazwyczaj wybierane przez rodziny o niższych dochodach. To wskazuje, że podatek od napojów słodzonych najbardziej dotyka właśnie najuboższych konsumentów.
Perspektywy i prognozy dla słowackiego rynku napojów
Jeśli obecne trendy się utrzymają, wpływy z podatku mogą wynieść jedynie 54-61 milionów euro, znacząco odbiegając od planowanych 69 milionów. Mimo to, przedstawiciele Rady Odpowiedzialności Budżetowej twierdzą, że podatek spełnia swoją rolę.
Warto zauważyć, że rynek napojów słodzonych na Słowacji może się z czasem ustabilizować, gdy konsumenci przyzwyczają się do nowych cen. Jednak pierwsze miesiące funkcjonowania podatku pokazują, że jego wpływ na rynek jest znacznie większy niż pierwotnie zakładano.
Producenci napojów, w tym najwięksi gracze jak Coca-Cola i Kofola, odnotowują około 15-procentowy spadek sprzedaży, co może mieć długoterminowe konsekwencje dla całego sektora napojów bezalkoholowych na Słowacji. Szczególnie dotknięty został segment syropów, gdzie obserwuje się znaczący spadek zainteresowania konsumentów.
Sytuacja na słowackim rynku napojów będzie nadal monitorowana, a rzeczywiste skutki podatku od napojów słodzonych będą widoczne w pełni dopiero w kolejnych kwartałach 2025 roku.
